Tunceli’nin Pülümür ilçesinde yer altından doğal olarak çıkan kaynak tuzları, yurt içinin yanı sıra yurt dışına da pazarlanıyor. 3 tuzlanın bulunduğu ilçede herhangi bir katkı maddesi içermeyen ve doğal haliyle tüketime sunulan kaynak tuzları, büyük rağbet görüyor.
Tunceli’nin Pülümür ilçesinde bulunan 3 tuzladan yılda yaklaşık bin ton kaynak tuzu üretimi gerçekleştiriliyor. Haziran ayının ilk haftalarında üretime başlanan tuzlalardaki mesai, mevsime göre eylül sonlarına kadar sürüyor. Yeraltındaki kaya tuzu kaynağına tatlı suyun geçmesi sonucu iyon haline gelen tuzlar, ardından biriktirme havuzlarına akıtılıyor. Tuzlar, burada dinlendirildikten sonra küçük kristalize havuzlara geçiyor. Bu havuzlarda biriken tuz, 5-6 günde bir çekiliyor. Doğal kaynak tuzları, birlik, ikilik ve beşlik ile sofralık olarak paketlendikten sonra iç piyasanın yanı sıra yurt dışına da ihraç ediliyor.
Üretildiği şekliyle tüketiliyor
Pülümür ilçe merkezine 3 kilometre mesafede yer alan Hiver tuzlasının işletmeciliğini yapan Mehmet Zeki Tosun, tamamen doğal kaynak tuzu üretimi gerçekleştirdiklerini söyledi. Tuzlanın çalışma sistemine ilişkin bilgi veren Tosun, “Yeraltından 8 metre derinlikteki kuyudan suyu çekiyoruz. Çektiğimiz tuzlu suyu dışarıdaki biriktirme havuzlarına veriyoruz. Burada dinlendikten sonra kristalize havuzlar yani tuz üretim havuzlarına veriyoruz. Orada 5-6 gün dinlendirilen tuzu, temiz, yıkanmış şekliyle alıyoruz. Üretildiği şekliyle tüketilen tek tuz kaynak tuzlarıdır. İçinde herhangi bir katkı maddesi yoktur. Tamamen doğaldır ve doğal ortamda üretiliyor. Ve üretildiği şekilde tüketildiği için de toplum tarafından bayağı benimseniyor” dedi.
Eskiden TEKEL işletmesine bağlı olduğu için tuzu sadece köylülerin aldığını aktaran Tosun, “Ancak daha sonra özelleştirildi. Bin, iki bin yıllık geçmişi var bu tuzlanın. Osmanlı öncesi, Osmanlı zamanı ve en son Cumhuriyet zamanından beri kullanılıyor. Özelleştirmenin ardından yavaş yavaş piyasaya açıldık. Üretim şeklini değiştirdik. Ambalajlama sistemini değiştirdik. Tesislerimizi kısmen yeniledik ve yenilemeye de devam ederek üretimi artırmak istiyoruz. Yurtiçinin yanı sıra yurtdışına da gönderiyoruz. Bayağı beğeni alıyor” diye konuştu.
"Tuz mevsimlerle bağlantılı"
Tuz üretiminin mevsimlerle bağlantılı olduğunu kaydeden Tosun, “Bu sene ilkbaharda havalar yağışlı geçti ancak şimdi havalar iyi gidiyor. Üretimde bu anlamda bir artış var” şeklinde konuştu.
Rüzgarın etkisiyle havuzlara düşen ve tuzla kaplanan geven ve dikenleri gösteren işletme sahibi Mehmet Zeki Tosun, “Vatandaşlar bunları alıp evlerine asıyorlar. Özellikle televizyonlardaki radyasyonu alıyor. Yine nefes darlığı çeken insanlar evlerinde bunları kullanıyor” ifadelerini kullandı.
İlçe sakinlerinden Mesut Sertel, tuzlalarda geçmişte dedelerinin de çalıştığını belirterek, "Buraya geçmişte köylüler uzaklardan, diğer ilçelerden gelerek atlarla, katırlarla tuz götürüyorlardı. Tuzu çok kaliteli. İçinde bolca mineral olduğu için Almanya’ya, büyükşehirlere kadar gidiyor. Pülümür’ün balı nasıl kaliteliyse tuzumuzun da güzel olması, beğenilmesi bize gurur veriyor. Bu kalite ve güzelliği tanıtmak istiyoruz. İlçemizde 3 tuzla var. Buralardan İlçemize gelir kaynağı da sağlanıyor” dedi.