Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı. Uraloğlu, komisyon üyelerinin yapacağı her türlü eleştiri, katkı ve değerlendirme için teşekkür etti. Uraloğlu, Bakanlığın 18'i Genel Müdürlük olmak üzere 32 birimden oluştuğunu belirtti. Uraloğlu, ülke genelinde 2. Bin 150 şantiyede toplam 224 bin kişiye istihdam sağladıklarını ifade etti.
Türkiye'nin Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının kesiştiği stratejik bir bölgede bulunduğuna işaret eden Uraloğlu, "Sadece 4 saatlik uçuş süresiyle yaklaşık 1,4 milyar insanın yaşadığı, 40 trilyon 400 milyar dolar Gayri Safi Milli Hasıla'ya sahip 67 ülkenin merkezi konumundayız. Ülkemizin dünyaya entegre olduğu uluslararası karayolları koridorlarının ülkemizden geçen kesimi yaklaşık 13 bin kilometre'dir. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ile Çin'den ülkemize ulaşan yeni ipek yolunu Marmaray üzerinden Avrupa'ya bağlıyoruz.
Azerbaycan ile ülkemiz arasındaki mesafeleri kısaltacak olan Zengezur Koridoru ile Bakü limanı doğrudan ülkemize bağlanacaktır. Hindistan, Doğu Asya ve Basra Körfezi üzerinden Irak'a gelecek yükleri Avrupa'ya ulaştıracak Kalkınma Yolu projesinde çalışmalar devam etmektedir. Ülkemizden geçen 2 bin 088 kilometre demiryolu bağlantısı için 615 kilometre yeni hat, bin 912 kilometre karayolu koridoru içinse 320 kilometre yeni otoyol yatırımı planladık" şeklinde konuştu.
"2053 NET SIFIR EMİSYON HEDEFİMİZ KAPSAMINDA KARAYOLU'NDA YILLIK YÜK TAŞIMACILIĞI PAYINI AZALTARAK DEMİRYOLU PAYINI ARTIRACAĞIZ"
2053 vizyonu kapsamında, hayata geçirilen ulaştırma ve lojistik sektörü projeksiyonları ile yatırımları planladıklarını açıklayan Uraloğlu, "Bakanlık olarak temel faaliyet alanımız insan, yük ve veri hareketliliğini sağlamaktır. Küresel eğilimleri dikkate alarak planladığımız ulaştırma politikalarımızı 9 başlıkta ele alıyoruz. 'Türkiye yüzyılında, insan ve çevre odaklı, akıllı ve güvenli entegre ulaştırma sistemleri ve hızlı iletişim ağlarıyla, dünyada öncü olmak' vizyonuyla çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Üniversitelerimizle yakın iş birliği içinde geleceğimizin teminatı gençlerimizle buluşuyoruz.
Planladığımız karbon yönetim projesiyle yatırımlarımızı değere dönüştürerek alternatif kaynak oluşturmayı hedefliyoruz. 2053 net sıfır emisyon hedefimiz kapsamında Karayolu'nda yıllık yük taşımacılığı payını azaltarak demiryolu payını artıracağız. Geçtiğimiz 21 yılda hayata geçirdiğimiz mega projeler ile yaklaşık 25 milyon ton karbondioksit emisyonunda azalıma bağlı olarak toplam 204 milyon dolar fayda sağlanmıştır" ifadelerini kullandı.
'Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde; ulaşım ve iletişim yatırımları başta olmak üzere her alanda hayata geçirdiğimiz hamlelerle Türkiye Yüzyılı'nın altyapısını oluşturuyoruz' diyen Uraoğlu sözlerini şu şekilde kaydetti:
"2003-2023 yılları arasında ulaştırma ve haberleşme alanında, güncellenen emtia fiyatlarını dikkate aldığımızda 250 milyar Dolar yatırım yaptık. Bugüne kadar 42 Milyar Dolar tutarında Kamu Özel İş Birliği projesini hayata geçirdik. 6 milyar dolar tutarındaki projelerimizin de yapımı devam etmektedir. Demiryollarının 2013 yılındaki payı yüzde 33 iken, 11.Kalkınma Planı döneminde bu oranı ortalama yüzde 45,2'ye yükselttik.
2023 yılında Bakanlığımız bünyesindeki tüm sektörlere 192 milyar 795 milyon Türk Lirası yatırım ödeneği ayrılmıştır. Önümüzdeki 3 yıllık dönemi kapsayan orta vadeli plan hedeflerimiz doğrultusunda 2024 yılında Demiryolu yatırımlarının payı yüzde 49 olacaktır. Yatırım portföyümüzde 2 bin 747 proje vardır. Hayata geçirdiğimiz yatırımlarımızın ekonomiye olan etkileri, yansıda özetlenmiştir. 2053 vizyonumuzla ülkemizin ihtiyaç duyduğu ulaştırma ve altyapı yatırımlarını önümüzdeki 30 yıl için planladık."
Demiryolu taşımacılık sektöründe serbestleşmeyi sağladıklarının altını çizen Uraloğlu, "Demiryolu sektöründe tüm raylı sistem araçlarının milli ve yerli imkanlarla tasarımı ve üretiminin gerçekleştirilmesine öncelik veriyoruz. Yüzde 70 yerlilik oranı ile üretilen milli sürücüsüz metro aracımız Gebze-Darıca hattımızda raylara indirilmiştir. 2009 yılında dünyada hızlı tren işletmeciliğine geçen 8. ülke olarak; Ankara-Eskişehir-İstanbul, Ankara-Konya-Karaman ve Ankara-Sivas hatlarında hızlı Tren İşletmeciliği sunmaktayız. Toplam 80 milyon yolcu seyahat etmiştir. Demiryolu yatırımlarımız içinde kentiçi raylı sistem projelerini de hayata geçiriyoruz.
Ülkemiz genelindeki mevcut 922 kilometre'lik şehiriçi raylı sistem hattının 395 kilometre'si Bakanlığımızca yapılmıştır. Bakanlığımızca İstanbul, Kocaeli, Bursa ve Konya illerimizde yapımı devam eden 120 kilometre, planlama aşamasında ise 374 kilometre hattımız bulunmaktadır. Marmaray sayesinde Gebze'den Halkalı'ya kadar ulaşım sağlanabilmekte ve şehirler arası Hızlı Tren ve yük trenleri artık Avrupa yakasına geçiş yapabilmektedir. Bugüne kadar 1 milyarın üzerinde yolcu Marmaray'ı kullanmıştır. Başkentray günde 133 sefer ile ortalama 56 bin 735 yolcuya, İzban günde 250 sefer ile ortalama 229 bin yolcuya, Gaziray günde ortalama 6 bin 157 yolcuya hizmet vermektedir.
Geçen yıl hizmete açtığımız Pendik-Sabiha Gökçen Havalimanı Metrosu açıldığı günden bu zamana kadar yaklaşık 9 milyon İstanbulluya ulaşım imkânı sağlamıştır. Ocak ayında açtığımız İstanbul Havalimanı-Gayrettepe Metrosu hattında, on ayda 4,2 milyon yolcu seyahat etmiştir. Nisan ayında açtığımız Başakşehir-Çam ve Sakura Hastanesi-Kayaşehir Metro Hattı ile yaklaşık 2 milyon yolcu seyahat etmiştir. Nisan ayında hizmete açılan AKİLOMETRE-Gar-Kızılay metro hattını bugüne kadar 653 bin yolcu kullanmıştır. Mart ayında hizmete sunduğumuz Kayseri-Anafartalar tramvay hattımız ile bugüne kadar 1 milyon 218 bin yolcuya, yerli ve milli araçlarımızla ulaşım sağlamaktayız. 13 bin 919 kilometreye ulaştırdığımız demiryolu hat uzunluğumuzu 2028 yılında 17bin 11 kilometreye 2053 yılında ise 28 bin 600 kilometreye çıkartmayı hedefliyoruz. 2028 yılına kadar mevcutta devam eden 3 bin 092 kilometre hızlı tren hattımızı tamamlamayı planlıyoruz. Lojistik sektöründe demiryolu kullanımını arttırmak için 439 kilometre olan mevcut iltisak hatlarımızın uzunluğunu 2028 yılına kadar da 663 kilometreye çıkaracağız" şeklinde konuştu.
Projelere ilişkin konuşan Uraloğlu sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"201 kilometre uzunluğundaki Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli arasında hızlı tren hattı çalışmaları devam etmektedir. Proje tamamlandığında, Ankara-Bursa ve Bursa-İstanbul 2 saat 15 dakika olacaktır. Ankara-İzmir mevcut demiryolu 824 kilometreden 624 kilometreye inerek seyahat süresi yaklaşık 3 buçuk saate düşecektir. 313 kilometre uzunluğundaki Mersin-Adana-Osmaniye ve Gaziantep hızlı tren hattı ile Adana-Gaziantep arasında seyahat süresi 2 saat 15 dakikaya inecektir.
229 kilometre'lik Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren Hattı ile yolcu seyahat süresi 1.5 saate; yük taşıma süresi ise 2.5 saate düşecektir. Mevcut hat kapasitesi 4 kat artacaktır. Ankara-Sivas hızlı demiryolu ile entegre olan Yerköy - Kayseri Hızlı Tren Hattı ile İstanbul-Kayseri arası ulaşım 5 Saat 15 dakika olacaktır. Ankara-Kayseri arasında ise ulaşım süresi 2 saate inecektir. Konya-Karaman hızlı tren projesinin devamı olan 135 kilometre'lik Karaman-Ulukışla hızlı tren projesinin yapımı hızla devam etmektedir. Karaman-Ulukışla seyahat süresi 1 saat 35 dakikaya düşecektir.
İstanbul'da yapımını tamamlayıp halkımızın hizmetine sunduğumuz metro hatları, toplamda 128 kilometredir. 56 kilometre uzunluğundaki 5 hatta yapım çalışmalarımız devam ediyor. İstanbul genelinde; Bakırköy- Bahçelievler-Güngören-Bağcılar-Kirazlı Metro Hattı, Halkalı-Başakşehir-Arnavutköy-İstanbul Havalimanı Metro Hattı, Sirkeci- Kazlıçeşme Kentsel Ulaşım ve Çevreci odaklı dönüşüm projesi, Altunizade-Çamlıca-Bosna Bulvarı Metro Hatlarında çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.
Diğer büyükşehirlerimizde de Kentiçi Raylı Sistem hatlarının da yapımına devam etmekteyiz. Bu kapsamda Kocaeli'de Kocaeli Gebze Sahil-Darıca OSB Metrosu, Kocaeli Şehir Hastanesi Tramvay Hattı, Bursa'da Bursa Emek-YHT-Şehir Hastanesi Metrosu, Konya'da Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Belediyesi Hafif Raylı Sistem Hattı Projesi' hatlarının yapımına devam ediyoruz."
"ANKARA-İSTANBUL SÜPER HIZLI TREN PROJESİ 344 KİLOMETRE OLUP, SAATTE 350 KİLOMETRE HIZA ULAŞACAK TRENLERİMİZLE SEYAHAT SÜRESİNİ 80 DAKİKAYA İNDİRECEĞİZ"
'Ana yurdumuzun demir ağlarla örülmesi' vizyonuyla yeni demiryolu projelerine hızla devam ettiklerinin altını çizen Uraoğlu,
Ankara-İstanbul Süper Hızlı Tren Projesi 344 kilometre olup, saatte 350 kilometre hıza ulaşacak trenlerimizle seyahat süresini 80 dakikaya indireceğiz. Gebze-Yavuz Sultan Selim Köprüsü-Çatalca demiryolu hattının yapılması ile, Asya ile Avrupa arasında kesintisiz olarak yüksek kapasiteli yük ve yolcu taşıması yapılacaktır. Orta Koridor'un güzergahlarından Zengezur Koridorundan geçecek demiryolunun ülkemiz sınırlarındaki 224 kilometrelik bu kesimin ihalesini yaptık. Ankara ile Karadeniz'i hızlı trenle buluşturacak olan Kırıkkale-Çorum-Samsun Hızlı Tren Hattımızın da planlama çalışmaları devam etmektedir. Aksaray-Ulukışla-Yenice Hızlı Tren Hattı ile ana yük koridorunda kuzey güney aksında ihtiyaç duyulan kapasite temin edilmiş olacaktır.
Divriği-Kars-Hudut Demiryolu Hattı Rehabilitasyonu ile Hat tamamen modernize edilecektir. Lojistik sektöründe demiryolu kullanımını arttırma hedefimiz kapsamında, Çukurova Bölgesinde yer alan liman sanayi ve serbest bölgelerin İltisak Hattı bağlantılarını planladık. Karadeniz doğalgazı rezerv alanına hizmet eden ve bölgenin kalkınmasında önemli rol oynayacak Filyos Limanı ve Filyos Endüstri Sanayi Bölgesi İltisak Hattı Bağlantısı projemizin de planlama çalışmaları devam etmektedir. Dörtyol- Hassa Otoyol ve Demiryolu Bağlantısı Projesi ile bölgenin ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyoruz. Karadeniz Sahil Demiryolu Projesinin etüt proje çalışmalarını 2024 yılında başlatmayı planlıyoruz" dedi.
"TRAFİK KAZALARINDA, 100 MİLYON TAŞIT-KİLOMETRE BAŞINA DÜŞEN ÖLÜM SAYISINDA 20 YILDA YÜZDE 81'LİK BİR AZALMA OLMUŞTUR"
Karayolu sektörüne ilişkin ulaşılan hedeflere ilişkin Uraoğlu, "Bölünmüş yollar ülkemizin yol ağının yüzde 43'ünü oluşturmasına rağmen, bütün yol ağımızda hareket eden trafiğin yüzde 83'üne hizmet vermektedir. Bölünmüş yol yatırımlarımızla; Trafik güvenliğini artırarak kazalardaki ölüm oranını düşürdük, taşıt işletme giderlerinde tasarruf sağladık, seyahat konforunu arttırdık ve süresini kısalttık.
Ortalama hızı 40 kilometreden 88 kilometreye çıkardık. Tamamına yakını bölünmüş yol olan çevreyollarında son 21 yılda 2 bin 172 kilometrelik kesimi tamamladık. 736 kilometrede çalışmalarımız devam etmektedir. Ülkemizde taşıt sahipliğindeki artış nedeniyle hareketliliğin artması, karayollarındaki taşıt kullanımını yüzde 169 arttırmıştır.
Trafik kazalarında, 100 milyon taşıt-kilometre başına düşen ölüm sayısında 20 yılda yüzde 81'lik bir azalma olmuştur. Ülkemizde trafik akışının yoğunlaştığı Doğu Batı ve Kuzey Güney Koridorlarını belirleyerek bu akslarda yol standartlarını yükseltiyoruz. Köprülerde 21 yılın sonunda yüzde 146 artış göstererek 765 kilometre uzunluğa ulaştık. Tünellerde de 21 yılın sonunda yüzde bin 350 artış göstererek 725 kilometre uzunluğa ulaştık.
Ülkemizin her bölgesinde ihtiyaçlar doğrultusunda bisiklet yollarının yapımınıda gerçekleştiriyoruz. 2035 yılında her iki araçtan birinin elektrikli olması ve paylaşımlı seyahat oranının yüzde14 olması beklenmektedir. Hasdal-İstanbul Havaalanı arasında Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemi ile araç-araç, araç-altyapı haberleşmesi gibi yenilikçi teknolojilerin uygulamasını gerçekleştireceğiz. Karayollarımızda, inşasını bitirdiğimiz 2.282 kilometre fiber optik kablo uzunluğunu 6.631 Kilometre'ye yükselteceğiz" şeklinde konuştu.
'Karayolu ulaşım altyapısını tesis etmek için yeni projelerimizle çalışmalarımızı sürdüreceğiz' diyen Uraloğlu sözlerine şu şekilde devam etti:
"Ankara-Kırıkkale-Delice ile Antalya-Alanya projelerinin ihalesini Aralık ayında gerçekleştiriyoruz. Kuzey Marmara Otoyolunu Ankara'ya bağlayacak olan Akyazı-Ankara otoyolumuzu planlarımıza dahil ettik. Denizli-Burdur-Antalya Otoyolu ile Marmara Bölgesi'nden başlayıp İzmir'e kadar ulaşan otoyol ağımızı Aydın-Denizli Otoyolu'nun devamı niteliğinde kesintisiz bir şekilde Akdeniz'e ulaştırmayı amaçlıyoruz."
Asrın felaketi olan 6 Şubat Depremlerinde, havayolları afet lojistiğinde etkin ve hızlı bir şekilde kullanarak 720 bin vatandaşı bölgeden tahliye ettiklerini hatırlattı.
"2003 YILINDA 26 OLAN İÇ HAT UÇUŞ NOKTASI SAYISI 2023 YILINDA 57'YE ULAŞMIŞTIR."
2003 yılında 489 olan toplam hava aracı sayısı yüzde 270 artışla şuanda 1 bin 821'e ulaştığını ifade eden Uraloğlu, "Bugün hava ulaştırma işletmeleri sayımız toplamda 228'dir. Ülkemiz, toplam yolcu trafiği sıralamasında; Avrupa ülkeleri arasında 2019 yılında 5. sıradan 2022 yılında 3. Sıraya, Dünyada ise 10. sıradan, 6. sıraya yükselmiştir. İstanbul Havalimanı Avrupa'da 1., Dünya'da 7. sırada, Antalya Havalimanı Avrupa'da 10., Dünya'da 41. sırada, Sabiha Gökçen Havalimanı ise Avrupa'da 11., Dünya'da 43. sırada yer almıştır. 2003 yılında 26 olan iç hat uçuş noktası sayısı 2023 yılında 57'ye ulaşmıştır.
2003 yılında 50 ülkede 60 noktaya uçuş gerçekleştirilirken, uçuş ağımıza 283 yeni nokta ekleyerek 2023 yılında uçuş ağımızı 130 ülkede 343 noktaya yükselttik. Havayollarında dünyanın önde gelen transit merkezlerinden biri olmaya başlayan ülkemizde, 21 yılın sonunda Hava Ulaştırma Anlaşması yaptığımız ülkelerin sayısını 81'den, 173'e çıkmıştır. Yolcu ve çevre dostu 50 Havalimanımız, Uluslararası Havalimanları Konseyi Karbon Akreditasyonu Programı sertifikası almaya hak kazandı" diye.
Yerli ve milli olarak gerçekleşen uygulamalarla Türkiye'nin siber güvenliğini sağladıklarına dikkat çeken Uraloğlu, "Global Siber güvenlik endeksinde Avrupa'da 6., Dünya'da 11. sıraya yükseldik. İletişim, bankacılık, lojistik, posta, kargo ve e-ticaret gibi birçok alanda faaliyetlerini sürdüren PTT ile, ülkemizin en ücra köşesine dahi hizmet sunmaktayız. Türkiye Kart Projesi ile ulaşım, para transferi, alışveriş vb. ihtiyaçların karşılanmasını amaçlıyoruz. Konya'da kullanılmaya başlanan Türkiye Kart, Yozgat, Gümüşhane, Tokat, Kayseri ile İstanbul'da Marmaray ve Gayrettepe-Yeni Havalimanı Metrosunda da kullanılmaya başlanacaktır. 2002 Yılında yurt çapında gerçekleştirilen Cumhuriyetimizin 100. Yılına Mektup kampanyasında yaklaşık 40 bin adet mektup, zaman kapsülünden çıkarılarak 29 Ekim 2023 tarihinde alıcılarına teslim edildi. Sayın Cumhurbaşkanımızın üniversiteli gençlerimize vadettiği yıllık ücretsiz 120 GB internetle ilgili süreç tamamlanarak 1 Kasım'da yürürlüğe girdi. Bakanlığımız, SHGM, KGM ve BTK 2024 yılı toplam bütçe ödeneği 395 milyar TL olarak öngörülmüştür. Geçen seneye oranla yaklaşık yüzde 118 'lik bir artış olmuştur" dedi.