Son zamanlarda sıkça duyulan FODMAP diyeti, genellikle gaz, şişkinlik ve bağırsak sorunu olanlar tarafından tercih ediliyor. Uzman Diyetisyen Beyza Vural Öten, FODMAP diyetinin zayıflamak için yapılan bir diyet değil, tedavi amacı güden bir diyet olduğunu söyledi.
Fermente edilebilir kısa zincirli karbonhidratlar adı verilen ve insanların sindirimi için daha zor olan belirli bir karbonhidrat grubunun kısaltması olan FODMAP, tam olarak Fermente edilebilir, Oligosakkaritler, Disakkaritler, Monosakkaritler ve Polioller anlamına geliyor. FODMAP diyeti, kişilerde huzursuz bağırsak sendromuna veya ince bağırsakta bakteri miktarının artmasına sebep olan gıdaların hangisinin tetikleyici olduğunu tespit etmeye yarıyor. Bu rahatsızlığın nasıl tespit edilebileceği hakkında bilgi veren Medicana Sağlık Grubu Diyetisyenlerinden Uzm. Dyt. Beyza Vural Öten, “Yemek yedikten hemen sonra pantolonunuz sıkmaya başlıyor, çok fazla yemediğiniz halde şişkinlik oluşuyorsa, bu şikayetlerin arkasında yatan sebeplerden birinin de SIBO, yani ince bağırsaktaki zararlı bakteri artışı olabilir” dedi.
"Zayıflama diyeti değil, tedavi amacı güden bir diyettir"
Uzm. Dyt. Beyza Vural Öten, "FODMAP diyeti genellikle bağırsakla ilgili rahatsızlıklara sebep olan sindirimi zor mayalanabilir, belirli karbonhidratları içeren gıdaların kişinin diyetinden uzaklaştırılmasını hedefleyen bir diyet ekolüdür. Düşük FODMAP diyeti, sindirimi rahatsız edici gıdaları ortadan kaldırarak bağırsak zarınıza kendini onarma şansı verir ve bağırsak florasının sağlıklı dengesinin yeniden onarılmasına yardımcı olabilir. Belirtileriniz düzelirse, gelecekte hangi gıdaların sınırlanacağını belirlemek için düşük FODMAP diyetini kullanabilirsiniz” şeklinde konuştu.
Düşük FODMAP diyetini kimlerin yapabileceğini anlatan Uzm. Dyt. Beyza Vural Öten, “Düşük FODMAP diyetine ihtiyaç duyulan semptomlar; bağırsaklarda kramp, ishal, bulantı, gaz ve şişkinliktir. Uzun süreli uygulanması gereken bir diyet değildir. Zayıflama diyeti değil, tedavi amacı güden bir diyettir” ifadelerini kullandı.
Düşük ve yüksek FODMAP içeren gıdalar
FODMAP diyetinin mutlaka diyetisyenlerle planlanması gerektiğini vurgulayan Uzm. Dyt. Öten, yüksek ve düşük FODMAP içeren gıdaları, ayrıca FODMAP diyetinin basamaklarını sıraladı. Yüksek FODMAP içeren gıdalardan bahseden Öten, “Yasak sebzeler grubunda, enginar, kuşkonmaz, pancar, brokoli, brüksel lahanası, lahana, sarımsak, pırasa, soğan, karnabahar var. Tahıllarda ise buğday, arpa, çavdar ve bunlardan yapılan unlu mamullerde mevcut. Kuru baklagillerde fasulye, nohut, mercimek, bezelye, soya fasulyesi; sütte, inek, keçi ve koyun sütü ve de bunlardan elde edilmiş süt ürünleri ve peynir ürünlerinde ise lor, çökelek, ricotta içermekte. Meyvelerde ise karpuz, şeftali, Trabzon hurması, mango, armut, ham muz, kuru meyveler, meyve suları, kayısı, elma gibi meyvelerde mevcut. Düşük FODMAP içeren gıdalar ise sebzelerde; havuç, marul, kabak, balkabağı, biber, kereviz, yeşil soğan, pazı, domates. Tahıllar da, pirinç, mısır, kinoa, yulaf ve bunlardan üretilen unlu mamuller. Süt ve süt ürünlerinde, laktozsuz sütler ve yoğurtlar, ezine, tulum, parmesan gibi gıdalarda mevcut. Meyveler ise olgun muz, yaban mersini, kavun, üzüm, kivi, limon, portakal, papaya, çilek, mandalina gibi meyvelerde düşük miktarda FODMAP mevuttur” ifadelerini kullandı.
FODMAP diyetinin basamakları
Uzm. Dyt. Beyza Vural Öten, FODMAP diyetinin basamaklarını ise şöyle anlattı: “4-6 hafta aralığında yüksek FODMAP içeren gıdalar elimine edilir. Daha sonra hangi besinlerin sizin için sorunlu olduğunu tespit etmek için yavaş yavaş yeniden tanıtılır. Her üç günde bir herhangi bir belirtiye neden olup olmadığını görmek için birer birer FODMAP içeren yiyecekler eklenir. Semptomlara neden olan yiyecekleri belirledikten sonra, o gıdalardan mümkün olduğunca kaçınarak diğer yiyecekler normal olarak tüketilir” dedi.