Van’daki madencilik çalışmalarını araştırıp kitaplaştıran YYÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulaziz Kardaş, tarih kaynaklarına göre Van’ın 4 noktasında petrol çıkarıldığını söyledi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın Eylül ayında Van’da bir sondaj yapılacağı açıklaması kentte bayram havası oluşturdu. Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltma yolunda atılan adımların yeni müjdeleri de beraberinde getirmesi bekleniyor. Bu çerçevede Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca petrol rezervinin bulunduğu Gabar Dağı’nın ardından yeni çalışmalara başlandı. Son olarak Eylül ayında Van’da bir sondaj yapılacağı açıklandı.
“Yöre halkı burada petrolün varlığını biliyordu”
Başta Osmanlı dönemi olmak üzere Cumhuriyet ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) arşivlerinden yararlanarak Van’da madencilik alanında yapılan çalışmaları kitaplaştıran Doç. Dr. Kardaş, bölgenin yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin bir bölge olduğunu belirtti. İkinci Abdülhamit döneminde bölgenin zengin yeraltı kaynaklarına sahip olduğunun fark edilmesi üzerine 1896 yılında Şakir Paşa’nın bölgede araştırma yaptığını söyleyen Doç. Dr. Kardaş, daha sonra bölgede görevlendirilen maden uzmanı Abdullah Kazım Efendi’nin Van’ın dört noktasında petrol olduğuna dair bir rapor sunduğunu ifade etti. Osmanlı döneminde Beşparmak, Kürzot, Amik ve Haraşik köylerinde petrol çıktığını dile getiren Kardaş, “Daha önceki çalışmalara baktığımızda yöre halkı zaten uzun zamandan beri burada petrolün varlığını biliyordu. Özellikle İsabey Dağı’nın eteklerinden sızıntı halinde olan petrolü yöre halkı kovalarla toplayıp evlerine götürüyordu. Bu petrolü ise hem ısıtma hem de aydınlatma amacıyla kullanıyordu. Yaz aylarında da özellikle uyuzlu hayvanlarının ayaklarına sürüyorlardı ve bu tedavi amacıyla kullanıyorlardı” dedi.
“Ruslar buradan çekilirken petrol kuyularına beton dökmüşler”
1915 yılında Van’ın işgal edilmesiyle Ruslar’ın yer altı ve yer üstü kaynaklarını sömürme yoluna başvurduğunu ifade eden Kardaş, “Bu bölgelerdeki arşiv belgelerine göre günde yaklaşık 2 bin litre petrol çıkarıldığından bahsediyor. Yine Ruslar motorlu araçların mazot ihtiyacının bir kısmını buradan karşılıyor. Aynı zamanda Van Gölü’nde çalışan gemilerin bir kısmının yakıt ihtiyacını da buradan karşıladığını söyleyebiliyoruz. Cumhuriyet döneminde Ruslar buradan çekilirken bu petrol kuyularına beton dökmüşlerdir ve o bölgedeki galerileri tahrip ettiklerini söyleyebiliyoruz. Diğer taraftan Cumhuriyet döneminde de burada çalışmalar yapıldı. Demokrat Parti dönemine kadar buradan petrol çıkarıldığını söyleyebiliyoruz” diye konuştu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın ilk sondajı Eylül ayında yapacağı açıklamasının mutluluk verdiğini dile getiren Kardaş, “Bu yıllardan beri istediğimiz bir şeydir. İnanıyorum ki Van halkının da isteğiydi. Bakanımızın bu açıklaması beni çok mutlu etti. Sanırım Van halkı da mutlu olmuştur. İnşallah olumlu bir netice alınır” şeklinde konuştu.