Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, Axiom Mission 3 (Ax-3) mürettebatıyla birlikte 17 Ocak’ı 18 Ocak’a bağlayan gece Türkiye saati ile 01.11’de gerçekleşmesi planlanan fırlatmayla Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) hareket edecek. Fırlatma töreni nedeniyle nefeslerin tutulacağı o anlar, İstanbul ve Ankara’daki meydanlardan da takip edilebilecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve bilim adamlarından oluşan heyet, Cumhuriyet tarihinin ilk insanlı uzay görevi için Florida eyaletinde gerçekleştirilecek fırlatma törenine katılmak üzere ABD’ye gitti. Fırlatma törenini izlemek için İstanbul ve Ankara başta olmak üzere bazı kentlerde hazırlıklara başlandı. Taksim ve Kızılay gibi meydanlara planetaryumlar kuruldu. Türkiye’de nefeslerin tutulacağı o anların izleneceği diğer adresler ise bilim merkezleri olacak.
Milli Uzay Programı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Şubat 2021’de Milli Uzay Programı’nı açıkladı. 10 hedef içerisinde yer alan bir Türk vatandaşının uzaya gönderilmesi için başlatılan projede sona gelindi. Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, bilim misyonu kapsamında uzaya gönderilecek.
Türkiye Uzay Ajansı (TUA), TÜBİTAK UZAY ve Axiom Space uzmanlarının detaylı ve zorlu bir süreç sonunda seçtiği astronot adayları Alper Gezeravcı ile Tuva Cihangir Atasever, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından ilk kez 29 Nisan 2023 tarihinde İstanbul TEKNOFEST’te tanıtıldı. Adaylar eğitimlerini ABD, Japonya, Almanya ve Türkiye’de gerçekleştirdi. Bunun yanı sıra projenin en önemli çıktılarından biri olacak olan Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) yapılacak 13 adet bilim deneyi belirlendi. Bu deneyler, mikro yer çekimi ve uzay ortamında insan genetiği, insan sağlığı, biyoloji, malzeme bilimi, üretim teknolojileri ve temel bilimler alanlarında yapılacak. Deneylerin entegrasyon ve uyum çalışmaları ise TÜBİTAK Uzay, Axiom Space ve NASA ile koordineli şekilde yürütülecek.
4 kişilik mürettebat
Axiom Space’in ISS’e göndereceği "Ax-3" görevinde 4 kişilik mürettebat yer alıyor. Alper Gezeravcı’nın Ax-3 uçuşunda birlikte görev alacağı kişiler, ABD ve İspanya’yı temsilen misyon lideri Michael Lopez-Alegria, İtalyan Hava Kuvvetlerinden Pilot Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı adına katılan İsveçli Marcus Wandt olacak. Florida’dan yapılacak fırlatma işlemi 18 Ocak 2024 Perşembe günü saat 01.11’de yapılacak. Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) kenetlenme ise 19 Ocak günü saat 13.15’te gerçekleşecek. Bu adımla birlikte Türkiye’nin 2021’de ilan ettiği Milli Uzay Programı’nın “ilk insanlı uzay misyonu” hedefine ulaşılacak.
Planetaryumda nöbet
Fırlatma töreni, 17 Ocak 2024 Çarşamba günü saat 23.00’den itibaren Kızılay ile Taksim’deki planetaryumlardan da takip edilebilecek. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından İstanbul ve Ankara’daki meydanlara “dome çadır” adı verilen dev kubbeli planetaryumlar kuruldu. Alanın etrafına Alper Gezeravcı’nın fotoğrafları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Uzay Ajansı, Milli Teknoloji Hamlesi ve Türkiye’nin ilk insanlı uzay misyonunun logoları yerleştirildi.
Öte yandan, Ankara ODTÜ yerleşkesinde bulunan TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Yer İstasyonu’nda görevli uzay mühendisleri ve bilim adamları tarafından astronotun uzay istasyonuna yolculuğu anbean takip edilecek. Fırlatma töreni, sadece meydanlara kurulan planetaryumlarda değil, bilim merkezlerinde de izlenebilecek. Bu merkezlerde atölye çalışmalarından uzay filmleri gösterimine kadar birçok programa yer verilecek. Fırlatma töreni, Konya Bilim Merkezi, Bursa GUHEM, Bilim Üsküdar, Antalya Bilim Merkezi, Gaziantep Müzeyyen Erkul Bilim Merkezi, Aksaray Bilim Merkezi, Trabzon Özdemir Bayraktar Bilim Merkezi ile Kayseri Bilim Merkezi’nden izlenebilecek.