Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, ‘Yedinci Yılında Ä°stinaf Kanun Yolu DeÄŸerlendirme Toplantısı’na katıldı. Ankara’da bir otelde düzenlenen programa, Yargıtay ve Danıştay üyeleri, BaÅŸsavcılar, Adalet Komisyonu BaÅŸkanları ve Yargı mensupları da katıldı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç sözlerine, ‘Yedinci Yılında Ä°stinaf Kanun Yolu DeÄŸerlendirme Toplantısı’ için bir arada olduklarını söyleyerek baÅŸladı. Bakan Tunç, Ä°ki gün sürecek olan toplantılarda, Ceza Mahkemeleri, Hukuk Mahkemeleri, Cumhuriyet Savcılıkları ve Ä°dari Mahkemeler olmak üzere 4 farklı grupta istinaf yargılama usulünün etkinliÄŸini daha da artırmaya yönelik verimli istiÅŸareler yapılacağını belirtti. Tunç ayrıca, bu toplantılardan çıkacak sonuçların çalışmalara yön vereceÄŸini ifade etti.
“Adalet saÄŸlamak devletin temel görevleri arasındadır”
Adalet vurgusu yapan Bakan Tunç, devletin temel görevleri arasında adaletin yer aldığını belirterek, “Adalet, yüzyıllardır mülkün temeli olmuÅŸtur. Ve bu düstur hiçbir zaman, hakikatinden en ufak bir deÄŸer kaybetmeyecektir. Adaleti saÄŸlamak, hakkı hak edene vermek, devletin temel görevleri arasındadır. Adalet olmayan bir yerde insanın hayatta kalması, devletlerin payidar olması mümkün deÄŸildir. Adalet toplumun en elzem ihtiyacı, insanın en temel haklarından biridir. Hukuk devleti ise, adalete eriÅŸimin güvencesidir. Bu nedenle, hukuk devletinin tüm unsurlarıyla tahkim edilmesi, temel hassasiyetimizdir” dedi.
Hukuk devletini özetleyen Tunç, bunun kanun devleti olmadığını vurguladı. Bağımsız ve tarafsız yargının hukukun üstünlüğünü teminat altına aldığı, herkesin ve her kurumun hukukla bağlı olduğu bir sistem olduğunu ifade etti.
Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığının milletin yargıya güvenini artıracağını belirten Tunç, ‘‘adalet yerini buldu’’ duygusunu geliÅŸtirecek en temel anayasal ilke olduÄŸunu söyledi.
“Türkiye yüzyılında, herkes için güven veren adalet sistemini hayata geçireceÄŸiz”
Yargı Reformu Strateji Belgesini ve Ä°nsan Hakları Eylem Planını hazırladıklarını vurgulayan Bakan Tunç, “Türkiye yüzyılında, herkes için daha güven veren, herkes için daha eriÅŸilebilir olan güçlü bir adalet sistemini hayata geçireceÄŸiz. Bu hedefimizi sizlerle birlikte; Türkiye’nin dört bir yanında, adaletin tecellisi için özveriyle görev yapan, yargı mensuplarıyla, personelimizle, bu büyük yargı camiasında hep beraber gerçekleÅŸtireceÄŸiz. Toplumun en temel beklentisi olan adalet, hayatın her alanında gereklidir. Vatandaşımız yargıya bir derdini, bir meramını anlattığında, kendisine kulak verilmesini ister. EÅŸit, adil ve saygın muamele bekler. Adil kararın makul sürede verilmesini talep eder. Bunlar vatandaşımızın haklı beklentileridir. Bu beklentiler yargısal iÅŸleyiÅŸin de karnesidir, aynasıdır. Sizlerden beklentimiz, adalet kapısının herkese sonuna kadar açık olması, herkesin bu kapıdan memnuniyetle ayrılmasıdır” dedi.
Bölge Adliye Mahkemelerinin kuruluşu hakkında konuşan Tunç şunları söyledi:
“Güven veren ve eriÅŸilebilir adalet için gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz önemli reformlardan biri hiç şüphesiz Bölge Adliye Mahkemelerinin kurulmasıdır. Kanun yolu düzenlemeleri; hak arama özgürlüğü ve hak arama yolları açısından büyük önem taşımaktadır. Bölge Adliye Mahkemeleri, yargı sistemimizin bir parçası iken yeterli hâkim bulunamaması sebebiyle 1924 yılında kaldırılmıştır. Kanuni düzenlemenin yapıldığı 2004 yılına kadar Bölge Adliye Mahkemeleri kurulması için birçok kanun tasarısı hazırlanmıştır. Bu süreçte, gerek kamuoyu, gerek üniversite hocalarımızca, gerekse de yargı camiası tarafından ‘kanun yolunun gerekliliÄŸi’ sürekli olarak ortaya konulmuÅŸtur. Biz de bu sese, bu talebe kulak vererek, 20 Temmuz 2016 tarihinde Bölge Adliye Mahkemelerini faaliyete geçirdik ve ihtiyaç doÄŸrultusunda sistemi güncelledik.”
“Ä°stinaf mahkeme sayısını 15 bölgeye çıkardık”
Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir, Antalya, Samsun, Gaziantep ve Erzurum olmak üzere 7 bölgede faaliyete geçirilen istinaf mahkeme sayısını 15 bölgeye çıkardıklarını belirten Tunç, “2017 yılında Bursa ve Adana, 2018 yılında Konya ve Sakarya, 2019 yılında ise Diyarbakır, Van, Trabzon ve Kayseri Bölge Adliye Mahkemelerini faaliyete geçirmek suretiyle 15 bölgeye çıkardık. 2022 yılında da Denizli, Malatya ve TekirdaÄŸ Bölge Adliye Mahkemelerini de kurarak sistemi daha da güçlendirmek için bir adım daha attık. Yeni kurduÄŸumuz bu mahkemeleri de kısa sürede faaliyete geçireceÄŸiz” dedi.
Faaliyete geçirilen istinaf mahkeme sayısını aktaran Bakan Tunç konuşmasına şöyle devam etti:
“Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir, Samsun, Konya, Gaziantep ve Erzurum olmak üzere 7 bölgede faaliyete geçirdiÄŸimiz Bölge Ä°dare Mahkemelerinin sayısını, 2020 yılında Adana ve 2021 yılında Bursa Bölge Ä°dare Mahkemelerini faaliyete geçirmek suretiyle 9 bölgeye çıkardık. Yeni kurduÄŸumuz Bölge Adliye Mahkemelerinin yanı sıra mevcut bölgelerdeki daire ve hâkim-savcı sayılarını da artırdık. Hali hazırda Bölge Adliye Mahkemelerinde, 218 ceza ve 238 hukuk dairesinde, toplam 2 bin 735 hâkim savcı görev yapmaktadır. Bölge Ä°dare Mahkemelerinde ise, 64 idari dava ve 26 vergi dava dairesinde toplam 455 hâkim görev yapmaktadır. Bölge Adliye Mahkemelerin verimliliÄŸini, iÅŸ yükünü ve ortalama görülme sürelerini devamlı takip ediyoruz. Bu kapsamda yaptığımız analizler neticesinde tüm hâkimlerin yüzde 25’inin istinaf mahkemelerinde görev yapmasının gerektiÄŸini tespit ettik. Bu sayıya ulaşıncaya kadar daire ve hâkim sayılarını artırmaya devam edeceÄŸiz.”
“Yargıtay’a yıl içinde 433 bin 650 dosya gelmekteyken, bu sayı 2022 yılında 165 bin 825’e indi”
Ä°stinaf mahkemelerin faaliyete geçmesiyle Yargıtay ve Danıştay’ın iÅŸ yükünün azaldığını ifade eden Adalet Bakanı Tunç, “2015 yılında Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcılığına yıl içinde 433 bin 650 dosya gelmekteyken, bu sayı 2022 yılında 165 bin 825’e inmiÅŸtir. Yani Yargıtay ceza dairelerine gelen dosya sayısı yüzde 61,8 oranında azalmıştır. 2015 yılında Yargıtay hukuk dairelerine yıl içinde 544 bin 767 dosya gelmekteyken, bu sayı 2022 yılında 139 bin 764’e inmiÅŸtir. Yani hukuk dairelerine gelen dosya sayısı yüzde 74,3 oranında azalmıştır. Ä°stinaf kanun yolunun faaliyete girmesiyle birlikte Danıştay’a 2016 yıl için 267 bin 831 dosya gelmekteyken bu sayı, 2022 yılında 80 bin 774’e inmiÅŸtir. Yani Danıştay’a gelen dosya sayısı yüzde 69,8 oranında azalmıştır. Bu sayede, Yargıtay ve Danıştay’ın temyiz mercii olarak asli vazifesi dâhilinde içtihat odaklı çalışabilmesinin önünü açmış olduk” diye konuÅŸtu.
“2022 yılında karara baÄŸlama oranı ise yıl bazında yüzde 90’ın üzerindedir”
Yargıtay ve Danıştay’a gelen dosya sayılarındaki azalışa dikkat çekmesinin ardından Bölge Adliye ve Bölge Ä°dare Mahkemelerinin iÅŸ yüküne ve vermiÅŸ oldukları karar sayılarına deÄŸinen Tunç, “2022 yılı sonu itibariyle bölge adliye mahkemelerinin ceza dairelerine gelen toplam dosya sayısı 2 milyon 947 bin 891’dir. Bu dosyaların 2 milyon 581 bin 647’si yani yüzde 87,6’sı karara baÄŸlanmıştır. Hukuk dairelerine gelen toplam dosya sayısı ise 2 milyon 835 bin 338’dir. Bu dosyaların 2 milyon 279 bin 901’i yani yüzde 80,4’ü karara baÄŸlanmıştır. 2022 yılında karara baÄŸlama oranı ise yıl bazında yüzde 90’ın üzerindedir. 7 yıllık dönemde, Ceza ve hukuk dairlerine gelen dosyaların karara baÄŸlanma oranın ortalaması ise yüzde 84’tür. Bölge idare mahkemelerine gelen toplam dosya sayısı 1 milyon 823 bin 732’dir. Bu dosyaların 1 milyon 688 bin 639’u yani yüzde 92,5’i karara baÄŸlanmıştır. Gelen dosyaların sonuçlandırılma oranlarına baktığımızda ortada çok ciddi bir emeÄŸin olduÄŸunu görmekteyiz. Ä°stinaf mahkemelerinin bu dosyalarda hem usul hem de esas incelemesi yaptığını da düşündüğümüzde ortaya konulan çalışmanın ne kadar kıymetli olduÄŸu daha iyi anlaşılmaktadır” dedi. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un açıklamalarının ardından program fotoÄŸraf çekimiyle sonlandı.
Ahmet Furkan Gülap - İbrahim Çakmak
Editor : Antep Haberleri
